भारत–पाकिस्तान तनाव: मिसाइल र ड्रोनको आकाशीय युद्धपछि एक रातभरिको चकित बनाउने ६ घटनाक्रम

भारत र पाकिस्तानबीचको द्वन्द्व चुलिँदै गएपछि बुधवार रातिदेखि बिहीबारसम्मको २४ घण्टा दुवै देशका लागि भय, प्रतिघात र असहज स्थितिको पर्याय बन्यो। मिसाइल र ड्रोन प्रहारपछि उत्पन्न परिस्थितिले दक्षिण एशिया मात्र होइन, पूरै विश्वको ध्यान तानेको छ। अबसम्मको अवस्थालाई आधार बनाएर भारत–पाकिस्तान युद्धको संकेत दिने प्रमुख घटनाहरू यसप्रकार छन्:

१. लाहोरको एयर डिफेन्स प्रणाली ध्वस्त

बुधबार राति भारतले लाहोरमा रहेको पाकिस्तानको प्रमुख एयर डिफेन्स सिस्टमलाई निशाना बनाउँदै मिसाइल आक्रमण गरेको दाबी भारतले गरेको छ। भारतीय रक्षा मन्त्रालयका अनुसार, “लाहोरको एयर डिफेन्स नेटवर्क पूर्ण रूपमा निष्क्रिय पारिएको छ।” यसले पाकिस्तानको उत्तरपूर्वी क्षेत्रको सुरक्षामा गम्भीर कमजोरी ल्याएको अनुमान गरिएको छ।

२. पाकिस्तानका ५० भन्दा बढी ड्रोन र मिसाइल निष्क्रिय पारिए

पाकिस्तानले भारतका जम्मू, श्रीनगर, अमृतसर, पठानकोट, लुधियाना, भुज, जैसलमेर, भटिण्डा लगायत १५ भन्दा बढी शहरहरूमा मिसाइल तथा ड्रोनमार्फत आक्रमणको प्रयास गर्‍यो। भारतीय एस-400 डिफेन्स प्रणालीले तीमध्ये अधिकांश आक्रमणलाई रोक्न सफल भएको भारतको दाबी छ। क्षति न्यून रहेको बताइए पनि तनाव भने अधिक चर्किएको छ।

३. आइपीएल खेलमै मैदान अन्धकार

धर्मशालामा चलिरहेको पञ्जाब किंग्स र दिल्ली क्यापिटल्सबीचको आइपीएल खेल पनि तनावको छायाँबाट उम्कन सकेन। सुरक्षाको कारण देखाउँदै राति अचानक सबै फ्लडलाइट निभाइयो र खेल स्थगित गरियो। पञ्जाब १०.१ ओभरमा १२२/१ को स्थितिमा ब्याटिङ गरिरहेको थियो।

४. विमानस्थलहरू बन्द, हवाई क्षेत्र संकटमा

भारतले जम्मू, पञ्जाब, राजस्थान, गुजरात लगायतका २४ वटा आन्तरिक र अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल मे १० सम्मका लागि बन्द गर्‍यो। पाकिस्तानले पनि लाहोरलगायतका केही विमानस्थलहरूमा अस्थायी रुपमा उडान बन्द गरेको छ। यसले हवाई यातायात प्रणालीमा ठुलो असर पारेको छ।

५. पुंछ–उरी क्षेत्रमा भीषण बमबारी र मानवीय क्षति

पाकिस्तानी सेनाले जम्मू–कश्मीरको पुंछ र उरी क्षेत्रमा भीषण बमबारी गर्‍यो। उरीको जिंगल क्षेत्रमा राति ९ बजे भएको आक्रमणमा १० घर क्षतिग्रस्त भएका छन्। पुंछमा १२ नागरिक र १ भारतीय सैनिकको मृत्यु भएको दाबी गरिएको छ। भारतले सिख समुदायलाई लक्षित गरेर आक्रमण भएको भन्दै आपत्ति जनाएको छ। रजौरी, चौकीबाल र कुपवारा पनि आक्रमणबाट प्रभावित बनेका छन्।

६. विद्यालय, क्याम्पस बन्द, छुट्टी रद्द

भारतले जम्मू-कश्मीर र पञ्जाबका सबै शैक्षिक संस्थाहरू तीन दिनका लागि बन्द गरेको छ। बिदामा रहेका सुरक्षाकर्मीहरूको छुट्टी रद्द गर्दै सबैलाई ड्युटीमा फर्कन निर्देशन दिइएको छ। यसले स्थिति अझै गम्भीर रहेको संकेत गर्छ।

७. अन्तर्राष्ट्रिय प्रतिक्रिया: अमेरिका चुप, समाधानमा चासो

अमेरिकी उपराष्ट्रपति जेडी भान्सले भारत–पाकिस्तान तनावलाई “दुई मुलुकबीचको आन्तरिक विषय” भन्दै सैन्य介入 नगर्ने स्पष्ट संकेत दिएका छन्। तर कूटनीतिक समाधानका लागि अमेरिका तयार रहेको प्रतिक्रिया उनले दिएका छन्। अन्य राष्ट्रहरू चीन, रूस, फ्रान्स लगायतले पनि संयमता अपनाउन आग्रह गरेका छन्।