भारत–पाकिस्तान तनाव चुलिँदै, चिनियाँ जेटले खसाल्यो राफेल विमान

नयाँदिल्ली/इस्लामाबाद – पछिल्ला केही दिनदेखि भारत र पाकिस्तानबीचको तनाव पुनः उत्कर्षमा पुगेको छ। बुधबार बिहानै पाकिस्तानले भारतीय वायुसेनाका तीनवटा राफेल लडाकु विमान खसालेको दाबी गरेपछि दक्षिण एशियाको सुरक्षात्मक हवामान थप चिसिएको छ।

पाकिस्तानका अनुसार, उक्त आक्रमणमा चीनमा निर्मित अत्याधुनिक लडाकु विमान जे–१० सी प्रयोग गरिएको थियो। पाकिस्तानका विदेशमन्त्री इशक दारले संसदमा जानकारी दिँदै भने, “हाम्रा लडाकु पाइलटहरूले राफेल विमानहरूलाई सफलता पूर्वक खसालेका छन्। यसका लागि जे–१० सी विमान प्रयोग गरिएको हो।”

यस घटनाले अन्तर्राष्ट्रिय ध्यान खिचिरहेको बेला चीनका राजदूतले पनि आफ्नो सैन्य प्रविधिको सफलतामा प्रतिक्रिया जनाएका छन्। चीन निर्मित पीएल–१५ नामक लम्बे दूरी क्षेप्यास्त्रको युद्ध प्रयोग पनि यसै झडपमा पहिलोपटक भएको मानिन्छ। अमेरिकी अधिकारीहरू र फ्रान्सेली सुराकी संस्थाहरूले कम्तीमा एक राफेल विमान खसेको पुष्टि गरेका छन्।

पाकिस्तानी आकाशबाट चलाइएको पीएल–१५ मिसाइल हाइपरसोनिक गतिमा लक्ष्यमा पुग्ने क्षमता भएको बताइन्छ। यो मिसाइल लगभग १४५ किलोमिटर दूरीसम्म मार गर्न सक्ने मानिन्छ, र युद्धको बेला जहाजबाटै प्रक्षेपण गरी सन्देहास्पद रूपमा राफेल खसालिएको दाबी गरिएको छ।

विश्लेषकहरूका अनुसार, भारत र पाकिस्तान दुबै पक्षले आ–आफ्नो सीमा पार नगरे पनि एक–अर्कामा क्षेप्यास्त्र प्रहार गरेका छन्। भारतले भने हालसम्म आधिकारिक रूपमा राफेल खसेको पुष्टि गरेको छैन, यद्यपि भग्नावशेष भारतकै बठिन्डा नजिकै फेला परेको जनाइएको छ।

यसबीच, चीनको सरकारी वक्तव्य भने अलमलिएको देखिन्छ। चीनको विदेश मन्त्रालयले उक्त घटनाबारे कुनै जानकारी नभएको प्रतिक्रिया दिएको छ, तर सामाजिक सञ्जालमा चिनियाँ पूर्व कूटनीतिज्ञहरू र रक्षाविद्हरूले खुलेरै चीनको सैन्य सफलताको खुसी मनाइरहेका छन्।

युद्ध विश्लेषकहरू भन्छन्, “पीएल–१५ को यो सफल प्रयोगले अब ताइवानमा हुने सम्भावित द्वन्द्वमा चीनका हतियारहरू पनि निर्णायक भूमिका खेल्न सक्ने संकेत दिन्छ।”

साथै, हालै सार्वजनिक गरिएको युट्युब भिडियोमा पाकिस्तानले अन्य चीन निर्मित जेएफ–१७ ब्लक–३ विमानहरूमा पनि पीएल–१५ जडान गरिएको देखाइएको छ, जसको क्याप्सन थियो – “दमदार मुक्का।”

यस घटनाले भारतको सैन्य परनिर्भरताको खाकामा फेरि बहस ल्याएको छ। भारत अझै पनि पुराना मिग विमानहरूमा भरोसा गरिरहेको बेला पाकिस्तान भने चीनसँगको सहकार्यमार्फत आफ्नो वायुसेना बलियो बनाउँदै गएको छ।

सिप्रीको पछिल्लो तथ्याङ्क अनुसार, पाकिस्तानले पछिल्ला वर्षमा ८२ प्रतिशत हतियार चीनबाट आयात गरेको छ। भारत भने आफ्नो रूसी निर्भरता घटाउँदै फ्रान्स, अमेरिका र इजरायलतर्फ सर्दै गएको छ, तर आपूर्तिमा ढिलाइ देखिएको बताइन्छ।

युद्ध सुरु भएपछि चीनले शान्ति र संयमता अपनाउन सुझाव दिएको भए पनि उसकै हतियारको सफल प्रयोगले अन्तर्राष्ट्रिय बजारमा सैन्य व्यापारको प्रतिस्पर्धामा नयाँ तरंग ल्याएको स्पष्ट देखिन्छ।